Kỹ năng đọc vị và nắm bắt tâm lý khách hàng là vô cùng quan trọng đối với mọi nhân viên kinh doanh. Có lẽ chúng ta đã từng trải qua tình huống đọc vị hoặc đánh giá một người dựa vào ấn tượng ban đầu. Nhưng liệu chúng ta đã làm điều đó một cách chính xác và công bằng không hay thường mắc phải sai lầm khi đánh giá quá cao ấn tượng ban đầu về khách hàng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ nói về cách tránh sai lầm khi đọc vị và tại sao cần cẩn trọng với ấn tượng ban đầu.

Ấn tượng ban đầu về khách hàng là gì?

Ấn tượng ban đầu được hiểu là những nhận xét, cảm nhận và đánh giá chủ quan của chúng ta dựa trên lần tiếp xúc, quan sát đầu tiên với khách hàng.

Cụ thể, điều này liên quan đến:

• Nhận xét về ngoại hình: cách ăn mặc, trang điểm, kiểu tóc…
• Nhận xét cách nói chuyện: giọng điệu, ngữ điệu, tốc độ nói…
• Nhận xét cử chỉ: cách bắt tay, ngồi, đi lại…
• Nhận xét thái độ: mức độ tự tin, thân thiện…
• Cảm nhận ban đầu về tính cách: cởi mở, kín đáo…

Những ấn tượng ban đầu này thường mang tính chủ quan cao, chưa đầy đủ để đánh giá chính xác về khách hàng.

Do đó, cần thận trọng, tránh vội vàng đưa ra kết luận. Cần kết hợp nhiều phương pháp để đánh giá khách quan và toàn diện.

Tại sao cần thận trọng với ấn tượng ban đầu?

Một số lý do tại sao chúng ta cần hết sức thận trọng với những ấn tượng ban đầu về khách hàng:

• Con người là cực kỳ phức tạp, có rất nhiều khía cạnh và luôn thay đổi theo thời gian. Chỉ qua một lần gặp gỡ ngắn ngủi, rất khó có thể nắm bắt và đánh giá chính xác hết các khía cạnh của một người.
• Mỗi người đều có những định kiến và tiền đề riêng có thể ảnh hưởng đến cách họ đánh giá ban đầu về người khác. Những định kiến này có thể khiến chúng ta bị thiên lệch hoặc sai lệch trong nhận định.
• Trong giao tiếp lần đầu, hầu hết mọi người đều có xu hướng tạo ấn tượng tốt đẹp để gây thiện cảm. Do đó, họ có thể không thể hiện đúng bản chất thực sự của mình.
• Một số người rất giỏi điều khiển hình ảnh của mình, do đó khó nhận biết thực chất qua giao tiếp ngắn.
• Chỉ khi có thời gian tiếp xúc, quan sát lâu dài và sâu sắc, chúng ta mới có thể nhìn nhận và đánh giá đúng đắn về một con người.

Với nhiều lý do trên, việc dựa trên ấn tượng ban đầu để đánh giá khách hàng là điều hết sức nhạy cảm và dễ phát sinh sai sót. Chúng ta cần hết sức thận trọng và tránh vội vàng kết luận. Hãy nâng cao năng lực đọc vị để tránh những sai làm khi đọc vị khách hàng

Cách tránh sai lầm khi đọc vị khách hàng từ ấn tượng ban đầu

Để hạn chế tối đa các sai lầm có thể xảy ra, nhân viên cần lưu ý những điều sau:

• Không nên vội vàng đưa ra kết luận chung chung sau lần tiếp xúc đầu tiên. Cần để mở những nhận định của mình cho đến khi tìm hiểu rõ hơn về khách hàng.
• Cố gắng quan sát khách hàng ở nhiều góc độ: trong cuộc trò chuyện 1-1, khi tương tác với đồng nghiệp, khi trình bày với đám đông…
• Đặt càng nhiều câu hỏi mở càng tốt để khuyến khích khách chia sẻ thông tin về bản thân, công việc, sở thích…
• Kiểm chứng lại những ấn tượng ban đầu bằng thêm nhiều nguồn thông tin khách quan khác.
• Kết hợp các phương pháp: quan sát trực tiếp, phỏng vấn, khảo sát, tham khảo ý kiến đồng nghiệp.
• Phân tích đa chiều, xem xét vấn đề từ nhiều góc độ trước khi đưa ra nhận định cuối cùng.
• Chủ động giữ thái độ cởi mở, tránh định kiến để đánh giá khách hàng một cách khách quan.

Kết luận

Như vậy, đọc vị và nắm bắt tâm lý khách hàng chính xác là kỹ năng quan trọng mà các nhân viên kinh doanh cần phải trau dồi. Tuy nhiên, việc quá dựa dẫm vào ấn tượng ban đầu dễ dẫn đến sai lầm.

Do khách hàng là những cá thể phức tạp, luôn thay đổi và có nhiều mặt. Chỉ sau một lần gặp gỡ ngắn ngủi, rất khó để đánh giá chính xác.

Vì vậy, các bạn cần cẩn trọng, không nên vội vàng đưa ra kết luận. Hãy dành thời gian tiếp xúc, quan sát khách hàng ở nhiều khía cạnh. Đồng thời kết hợp nhiều phương pháp khác nhau để đánh giá khách quan và toàn diện. Chỉ khi vậy, bạn mới tránh được những sai lầm trong việc đọc vị và tiếp cận khách hàng.